Dünyanın en büyük ekonomilerinin gündeminde ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük vergileri kararı var.
Pekin, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin ihracatına yüzde 10 ek gümrük vergisi getirdiğini duyurmasının ardından, ticaret savaşlarının “kazananı olmadığını” söyledi.
“BU SAVAŞIN KAZANANI YOK”
Çin Dışişleri Bakanlığı, ek vergilerin “kaçınılmaz olarak iki ülke arasındaki uyuşturucu kontrolü iş birliğini etkileyeceğini ve zarar vereceğini” belirtti.
ABD Başkanı Trump, Truth Social hesabından konuya ilişkin yaptığı paylaşımda, “Bugün, Meksika ve Kanada’dan yapılan ithalata yüzde 25 tarife (Kanada enerji sektörüne yüzde 10) ve Çin’e ek yüzde 10 tarife uyguladım” ifadelerini kullandı.
Başkan Trump, bu kararın, düzensiz göçmenleri ve fentanil dahil Amerikan vatandaşlarını ölümüne sebep olan uyuşturucuların büyük tehdit oluşturması nedeniyle Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası aracılığıyla uygulandığını aktardı.
Trump, “Amerikalıları korumalıyız ve Başkan olarak tüm vatandaşların güvenliğini sağlamak benim görevim. Seçim kampanyamda, yasa dışı göçmenler ve uyuşturucuların sınırlarımızdan akışını durdurma sözü verdim ve Amerikalılar buna ezici bir çoğunlukla oy verdi.” değerlendirmesinde bulundu.
UYUŞTURUCU UYARISI
Tarifelerin ulusal çıkarları korumak için güçlü bir araç olduğu vurgulanan açıklamada, Başkan Trump’ın elindeki araçları kullanarak Amerikan halkının güvenliğini ve ulusal güvenliği ön planda tutan kararlı adımlar attığı ifade edildi.
Açıklamada, yasa dışı yabancı akınının yol açtığı sorunlara değinilerek, bunun ücretleri düşürdüğü, konut arzını azalttığı ve kiraları yükselttiği, sosyal yardım sistemini tükettiği ve suçlara neden olduğu kaydedildi.
Geçen mali yılda ülke sınırlarında 21 bin libreden fazla fentanil yakalandığına işaret edilen açıklamada, bu uyuşturucuların her yıl on binlerce Amerikalının ölümüne neden olduğu vurgulandı.
Öte yandan, bir “misilleme maddesi” de içeren kararnamede, söz konusu ülkelerin misilleme yapmayı seçmesi halinde tarifelerin artırılabileceği aktarıldı.
Tarifelerin 4 Şubat ABD yerel saatiyle gece yarısından sonra yürürlüğe gireceği kaydedildi.
KANADA’DAN MİSİLLEME
ABD’nin hamlesine Kanada’dan yanıt gecikmedi. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, ABD Başkanı Donald Trump’ın uygulama kararı aldığı ek gümrük tarifelerine misilleme olarak, ABD’den yapılan 155 milyar Kanada doları (yaklaşık 107 milyar dolar) değerindeki ithalata yüzde 25 gümrük vergisi koyacaklarını açıkladı.
Trudeau, düzenlediği basın toplantısında, ABD’den yapılan 155 milyar Kanada doları değerindeki ithalata yüzde 25 gümrük vergisi uygulanacağını, bu tarifelerin 30 milyar Kanada doları değerindeki mallar için salı gününden itibaren, 125 milyar Kanada doları değerindeki mallar için ise 21 gün içinde yürürlüğe gireceğini aktardı.
MEKSİKA: ZORLAMA İLE DEĞİL, AKIL VE HUKUK İLE HAREKET EDİLİR
Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum ise ABD yönetiminin Meksika’dan ithal edilen mallara yüzde 25 ek gümrük vergisi getirme kararına ilişkin, “B planının uygulanması için talimat veriyorum.” dedi. X sosyal medya platformundan ABD Başkanı Donald Trump’a kapsamlı şekilde yanıt veren Sheinbaum, “Zorlama ile değil, akıl ve hukuk ile hareket edilir.
Ekonomi Bakanı’na Meksika’nın çıkarlarını korumak amacıyla, tarife ve diğer ekonomik önlemleri içeren B planının uygulanması için talimat veriyorum. Beyaz Saray’ın, Meksika hükümetini suç örgütleriyle ittifak halinde göstermek isteyen iftirasını ve topraklarımıza müdahale niyetini kesin bir dille reddediyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
VERGİLERİN SONUÇLARI: OTOMOTİV SEKTÖRÜ
ABD, 2023 yılında Meksika’dan 69 milyar dolarlık, Kanada’dan ise 37 milyar dolarlık otomobil ve hafif ticari araç ithal etti. Ayrıca Meksika’dan 78 milyar dolar, Kanada’dan ise 20 milyar dolar değerinde yedek parça getirildi. Otomotiv tedarik zincirleri uzun yıllardır ABD, Kanada ve Meksika arasında şekillendiği için bu vergiler sektöre büyük zarar verebilir.
Cato Enstitüsü’nden Lincicome, “Motorlar, koltuklar ve diğer parçalar defalarca sınırı geçerek üretimde kullanılıyor. Siz bu sürece %25 gümrük vergisi koyarsanız, bu tam anlamıyla bir ‘el bombası’ olur” dedi.
S&P Global Mobility’ye göre, bu maliyet artışının büyük kısmı tüketicilere yansıtılacak ve ABD’de araç fiyatları ortalama 3 bin dolar artabilir.
PETROL FİYATLARI
Kanada, ABD’nin en büyük ham petrol tedarikçisi konumunda. 2023’te ABD, Kanada’dan 90 milyar dolarlık, Meksika’dan ise 11 milyar dolarlık ham petrol ithal etti.
ABD’deki birçok rafineri, Kanada’nın ürettiği ağır ham petrole göre tasarlandığı için, Kanada’dan yapılan ithalata ek vergi getirilmesi durumunda akaryakıt fiyatlarının özellikle Orta Batı bölgesinde artması bekleniyor. TD Economics, Trump’ın tarifelerinin benzin fiyatlarını galon başına 30 ila 70 sent artırabileceğini tahmin ediyor.
ÇİFTÇİ ULUSLARARASI PAZARDA SATIŞ YAPMAK İSTİYOR
ABD, 2023 yılında Meksika’dan 45 milyar dolarlık tarım ürünü ithal etti. Bunlar arasında ithal edilen sebzelerin %63’ü, meyve ve kuruyemişlerin %47’si yer alıyor. Kanada’dan yapılan tarım ithalatı ise 40 milyar dolar seviyesinde.
Lincicome, “Marketler çok küçük kâr marjlarıyla çalışıyor, bu yüzden bu vergileri karşılamaları mümkün değil. Özellikle avokado gibi %90’ı Meksika’dan gelen ürünler ciddi şekilde etkilenecek. Süper Bowl öncesi guacamole fiyatlarının artacağını söyleyebiliriz.” dedi.
Ayrıca, ABD’li çiftçiler Kanada ve Meksika’nın misilleme yaparak Amerikan ürünlerine ek vergiler koymasından endişe ediyor. Önceki Trump yönetiminde, Çin ve diğer ülkeler de tarım ürünlerine misilleme tarifeleri getirmiş ve ABD’li çiftçiler büyük zarar görmüştü. Bunun üzerine Trump hükümeti, çiftçilere milyarlarca dolarlık destek ödemesi yapmıştı.
Nebraska Çiftçi Bürosu Başkanı Mark McHargue, “Trump sözünü tuttu ve destek ödemeleri çiftçileri bir nebze rahatlattı ama biz devlet desteği yerine ürünlerimizi uluslararası pazarlarda satmayı tercih ederiz.” dedi.