60 yıllık Baas rejiminin devrilmesiyle Şam’ın saraylarında, hapishanelerinde ve camilerinde, bu tarihi olay sonrası en çok öne çıkan duygu umut oldu. Suriyelilerin daha iyi bir ülke umudu, Batı’nın bunu inşa etmekte yardımcı olmasını ümit etmekle harmanlanmış durumda.
2011’DE NE OLMUŞTU?
Daha önce bu umut, 2011 yılında yeşermişti. Ancak İngiltere, Fransa ve Almanya, dönemin ABD Başkanı Barack Obama’ya katılarak, Esad’a yalnızca “kenara çekilmesi” emrini verdi. Kendi geleceklerini belirlemenin ise Suriye halkına bağlı olduğunu söylediler.
Suriyeliler, 2011 yılında Batılıların verdiği bu emri, 2024 yılında kendileri gerçekleştirdi. Diktatörü deviren muhalif grupların ve Suriyelilerin devrimi, bütün bir ulusun yıllarca süren beklenti, fedakarlık ve mücadelesinin doruk noktasıydı.
REJİM DEVRİLDİ, ZULÜM ORTAYA ÇIKTI
Rejimin devrilmesiyle Suriye’de yıllarca süren zulüm, acı ve işkencenin artık “çıplak gözle” görülüyor olması, Batı’nın bölgeyi ne kadar umursamadığını ve görmezden geldiğini bir kez daha kanıtlamış oldu.
Obama ABD başkanı iken, Esad’ın kimyasal silah kullanmasını “kırmızı çizgi” ilan ederek Suriyelilere yeni bir umut vermişti. Ancak İngiliz parlamentosu, Guta’daki gaz saldırısını cezalandırmak için askeri harekâtı reddederek Başkan’ın da aynı şeyi yapmasına göz yumdu.
KİMYASAL SİLAHLI KATLİAMIN ÜZERİNDEN 6 YIL GEÇTİ
Bölgede gerçekleştirilen kimyasal saldırıda yaşanan dehşet cezasız kaldı.
Suriye’de Beşar Esad rejiminin, başkent Şam’ın merkezinin 10 kilometre doğusunda yer alan Doğu Guta bölgesinin Duma ilçesinde 7 Nisan 2018’de kimyasal silahla 78 sivili öldürdüğü katliamın üzerinden 6 yıl geçti.
Duma’daki kimyasal silahlı saldırı, yaklaşık 5 yıl boyunca rejim ve destekçilerinin yoğun ablukasına maruz kalan Doğu Guta bölgesindeki zorunlu tahliyelerin yaşandığı sırada gerçekleşti.
Hafızalardan silinmeyen katliamda, çoğu kadın ve çocuk yüzlerce sivil de zehirli gazlardan etkilenerek tedavi gördükten sonra evlerini terk etmek zorunda kaldı.
ESAD ARTIK YOK, SURİYELİLER UMUT İÇİNDE
Suriyeliler yine de umutlu. Dahası, pek çok kişi, Suriye’nin Esad’dan kurtulduktan sonra ihtiyaç duyduğu yardımı alacağına inanıyor.
Rejimin devrilmesiyle şahit olduğumuz görüntülerde, yeniden temiz hava soluduklarını söyleyen kır sakallı adamların gözlerindeki yaşlar, yeniden yeşeren umutların göstergesi.
TÜRKİYE’DEN NET ADIMLAR
Türkiye’nin duruşu şu ana kadar net bir şekilde Suriye’deki halka ve çıkarlarına yönelikti
ABD, Türkiye, Avrupa ve Arap ülkelerinden üst düzey diplomatlar geçtiğimiz hafta sonu Ürdün’de bir araya geldi. Diplomatlar Esad’ın düşüşünü memnuniyetle karşıladıklarını ancak bazı uyarılarda bulunduklarını açıkladılar.
Bildiride anlaşılır bir şekilde Suriye’de azınlıkların haklarına saygı gösteren kapsayıcı bir hükümet kurulması ve Suriye’nin “terörist gruplar” için bir üs haline gelmesine karşı uyarıda bulunuldu
RUSYA’DAN ESAD DESTEĞİ VE KADDAFİ ÖRNEĞİ
Rusya, Batı’nın Esad’sız bir ülke planı olmadığını söyleyerek Esad’ı destekledi ve rejimin düşmesiyle Suriye’nin de Kadaffi sonrası Libya gibi kaosa sürükleneceği söyledi.
Suriye, bölgenin kalbinde yer alan ve beş ülkeyle sınırı olan stratejik açıdan hayati bir ülke. Türkiye, Katar ve Almanya erkenden nüfuz elde etmek için elçiler gönderdi.
BM’DEN İLK TEMAS GELDİ: SURİYE’DE ‘KİTLESEL DESTEK AKIŞI’ GEREKİYOR
Birleşmiş Milletler insani yardım şefi, Devlet Başkanı Beşar Esad’ın devrilmesinin ardından savaşın harap ettiği Suriye’de büyük miktarda yardıma ihtiyaç duyulduğunu belirterek, dünya kurumunun “büyük oynamaya” hazır olduğunu söyledi.
BM insani yardım şefi Tom Fletcher, Şam’da gazetecilere yaptığı açıklamada “Durum çok dramatik” dedi.
Fletcher, sözlerine şu ifadelerle devam etti:
“İşler çok ama çok hızlı ilerliyor. Önemli olan Suriye halkının artık kendi kaderinden sorumlu olmasıdır. Uluslararası toplumun onların yanında olma sorumluluğu vardır”
Ayrıca Fletcher, “Her 10 Suriyeliden yedisinin şu anda yardıma ihtiyacı olduğuna” işaret ederek, BM’nin “Suriye’ye büyük bir destek akışı sağlamak, gerçekten hızlı bir şekilde ölçek büyütmek” istediğini vurguladı.
GELECEK YARDIM MADDİYATA BAĞLI
Fletcher, BM insani yardım kuruluşu OCHA’nın Suriye için “iddialı planları” olduğunu söyledi.
BM yardım şefi, gazetecilere yaptığı açıklamada ne kadar yardım sağlanabileceğinin “uluslararası toplumdan ihtiyacımız olan finansmanı temin edip edilemeyeceğine” bağlı olduğunu söyledi.
Suriye’nin ekonomisi ABD ve Avrupa Birliği’nin cezalandırıcı yaptırımlarıyla kısıtlanmaya devam ederken, Batılı güçler kökleri El-Kaide’ye dayanan ve birçok hükümet tarafından terör örgütü olarak listelenen HTŞ ile nasıl ilişki kuracaklarını belirlemeye çalışıyorlar.