Sudan Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el-Burhan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Türkiye’nin arabuluculuk teklifini kabul etti. İki yıldır devam eden ve milyonlarca insanı yerinden eden iç savaşta Türkiye, barış ve istikrar için girişim başlatmıştı.
SUDAN KRİZİ NASIL BAŞLADI?
Sudan’daki iç savaşın kökeni, 2019’da halkın 30 yıllık Ömer El Beşir rejimini devirmesiyle başlayan demokrasi taleplerine dayanıyor. Askerler ve siviller ortak bir hükümet kurdu, ancak General el-Burhan 2021’de darbe yaparak yönetimi ele geçirdi. Ardından paramiliter Hızlı Destek Güçleri (RSF) lideri General Dagalo ile güç paylaşımı konusunda anlaşmazlıklar çatışmaya dönüştü ve 2023’te iç savaş patlak verdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Aralık 2024’te el-Burhan ile yaptığı telefon görüşmesinde Türkiye’nin barış için arabuluculuk yapmaya hazır olduğunu iletti. Bu girişim kapsamında Türkiye Dışişleri Bakan Yardımcısı Burhanettin Duran, Port Sudan’a giderek el-Burhan ve Sudanlı yetkililerle bir araya geldi. Sudan Dışişleri Bakanı Ali Yusuf, Türkiye’nin arabuluculuk teklifini memnuniyetle karşıladıklarını ifade etti.
İNSANİ KRİZ DERİNLEŞİYOR
Birleşmiş Milletler, Sudan’daki durumu “dünyanın en kötü insani krizlerinden biri” olarak tanımlıyor. İç savaşta resmi verilere göre 20 bin, gayri resmi verilere göre ise 150 bine yakın insan hayatını kaybetti. Çatışmalar nedeniyle 11 milyondan fazla kişi evlerini terk etti ve kıtlık giderek büyüyor.
BAE VE BÖLGESEL AKTÖRLERİN ROLÜ
Sudan’da RSF’nin BAE’den insansız hava araçları ve silah desteği aldığı iddiaları tartışma oluşturuyor.ABD Kongresi, BAE’nin RSF’yi silahlandırmayacağına dair garanti verdiğini açıklasa da bu destek savaşın uzamasına neden oluyor. Öte yandan, Sudan ordusu Suudi Arabistan ve Mısır’dan destek alırken, RSF Çad, Libya ve Güney Sudan gibi komşu ülkelerle iş birliği içinde.
TÜRKİYE’NİN BAŞARILI DİPLOMASİ GEÇMİŞİ
Türkiye, Somali ve Etiyopya arasındaki kriz gibi Afrika’daki çeşitli anlaşmazlıklarda başarılı diplomasi örnekleri sergiledi. Sudan’daki dengeli ilişkileri ve insani yardım faaliyetleri, Türkiye’yi güvenilir bir arabulucu haline getiriyor. Türkiye’nin bu girişimi, Sudan’da barış için yeni bir umut olarak değerlendiriliyor.