NATO’nun Aralık sonlarında savaş jetlerini, Rus uçaklarını engellemek için havalandırması, Rusya’nın uluslararası hava sahası kurallarını ihlal etme olaylarının giderek daha sık hale gelmesi nedeniyle önemlidir.
Bu durum, Moskova’nın savaş taktiklerinde bir değişim sinyali verebilir. Ayrıca, NATO’nun jetleri Rus uçaklarının faaliyetlerini uluslararası düzeyde izlemek için havalandırması, ittifakın Ukrayna’ya desteğini sürdüğünü ve ülkenin Rus işgaline karşı mücadelesinin devam ettiğini gösteriyor.
Ukrayna gazetesine göre, 23 Aralık’ta Moskova’nın anakarasından Kaliningrad Oblastı’na uçan Rus uçağı, bir uçuş planı olmadan uluslararası hava sahasında seyrediyordu. Uçak, radar transponderini açmış ve bölgesel alan kontrol merkeziyle iletişimde bulunuyordu.
NATO SAVAŞ UÇAKLARI SIK SIK HAVALANIYOR
NATO savaş uçakları, 25 Aralık’ta Rus An-26 uçağını engelledi ve ayrıca bir IL-76 uçağını da tespit etti.
NATO jetleri, son zamanlarda Rus uçaklarını uçuş kurallarını ihlal ettikleri için sıkça havalandırıyor. Moskova ile Kiev arasındaki gerilim, 2024’ün son birkaç ayında arttı. Polonya, Rus füzelerinin Ukrayna’ya saldırısı karşısında erken saatlerde savaş jetlerini havalandırdı, bu, Polonya’nın Aralık ayı başlarında Rusya’nın Ukrayna’ya füze fırlatmasına karşı verdiği yanıta benziyor.
Benzer şekilde, Avrupa savunma yetkililerine göre Rusya, geçen ay bir hafta içinde uluslararası hava sahası kurallarını yedi kez ihlal etti ve NATO savaş jetleri, bu faaliyetleri izlemek için havalandı. Bu olaylar, son birkaç ayda giderek daha sık hale geldi ve İsveç, Finlandiya, Birleşik Krallık ve diğer ülkeler, Rus uçaklarını uluslararası hava sahasında tespit ettiklerini bildirdi.
“SON TEKNOLOJİLER UYGULANIYOR”
Ukrayna’nın eski İçişleri Bakan Yardımcısı Anton Gerashchenko, X (eski adıyla Twitter) hesabında, The Economist’ten alıntı yaparak, Ukrayna’nın hava sahasını koruma stratejileri hakkında daha önce şunları yazmıştı:
“Ukraynalı uzmanlar, Rus saldırılarından hava sahalarını korumak için en son teknolojileri uyguluyor. Yeni gelişmeler, ülkenin savunma kapasitesini önemli ölçüde artırıyor. Rusya’nın tam ölçekli işgali 24 Şubat 2022’de başladığında, Ukrayna’nın radar sistemleri ağır şekilde zarar gördü, bu da düşük irtifada uçan insansız hava araçlarını (drone) ve seyir füzelerini tespit etmeyi zorlaştırdı. Ancak işgal başladıktan dört gün sonra, hırslı Ukraynalı teknisyenlerden oluşan bir grup, Rus hava saldırılarını tespit etmek ve izlemek için alternatif bir sistem geliştirmek amacıyla ‘Technari’ adlı bir birim kurdu.”
“Hennadii Suldin, kurucu ortaklardan biri, teknolojiyi ‘insan radar’ı olarak tanımlıyor. Bu, doğrulanmış Ukraynalı vatandaşların gördükleri veya duydukları uçan nesneleri bir düğmeye basarak bildirebilecekleri bir akıllı telefon uygulaması ve yapay zeka modeli içeriyor. Ukraynalı mühendisler ayrıca son derece etkili olduğu kanıtlanmış akustik tespit teknolojileri geliştirdi. Bu sistem, uçakları tespit etmek için ses dalgalarını kullanarak, geleneksel radarlar tarafından daha önce fark edilmeyen tehditlerin tespit edilmesine olanak tanıyor. Ukrayna’nın tecrübesi, Almanya’nın Ramstein hava üssünden Avrupa’daki Amerikan hava kuvvetlerine komuta eden James Hecker’a göre durumu değiştirdi. Akustik algılama konusundaki Ukrayna yeniliğini ‘olağanüstü’ olarak tanımlıyor.”
Rusya’nın uluslararası hava sahası kurallarını ihlal etmeye devam edip etmeyeceği ve NATO üyelerinin, ya jetleri havalandırarak ya da Moskova’nın bu tür misyonları gerçekleştirmesini engellemek amacıyla başka politika değişiklikleri yaparak nasıl yanıt vereceği henüz belli değil.