Muhalifler Baas rejimini yerle bir etti, Esad ailesiyle Rusya’ya kaçtı. Esad’ın captagon ile kazandığı milyar dolarlık servetinin ne olacağı ise merak konusu oldu.
Wall Street Journal’da yer alan bir habere göre, diğer diktatörlerin yurtdışında sakladıkları servetlerini geri almak için yıllarca süren girişimler göz önüne alındığında, Esad’ın bu fonlarının takibinin uzun sürmesi muhtemel.
Analistler, Hafız Esad’ın 1970 yılında iktidara gelmesinden bu yana Esad ve ailesinin karmaşık bir yatırım ve ticari bir varlık ağı oluşturduğunu belirtiyor. Gazeteye konuşan eski ABD’li yetkililer, Beşar Esad’ın yakın akrabalarının satın aldıkları arasında Rusya’da gayrimenkuller, Viyana’da (Avusturya) bir butik otel ve Dubai’de (BAE) özel bir jet olduğunu belirtiyor.
SURİYELİLER HAKLARINI KENDİ ELLERİYLE ALIYOR
İnsan hakları avukatları ise şimdi bu varlıkların izini sürerek tüm malvarlıklarını Suriye halkına iade etmeyi planladıklarını ve “parayı iade etmeyi Suriye halkına borçlu olduklarını” söyledi. Aynı zamanda, bazı Suriyelilerin meseleyi kendi ellerine aldıkları ve Beşar Esad’ın ailesinin malikanelerini, lüks arabalarını ve sanat eserlerinin bulunduğu garajlar da dahil olmak üzere yağmalamaya başladıkları kaydedildi.
ESAD’IN İKİNCİ PLANI NE?
Eski Beyaz Saray yetkilisi Andrew Teibler “Rejim varlıkları için uluslararası bir av olacak. Her zaman bir B planları vardı, şimdi de sürgüne hazırlar” dedi.
SERVETİNİN BÜYÜKLÜĞÜ DUDAK UÇUKLATTI
Diktatör Beşar Esad, muhalif güçler Şam’ı hızla ele geçirip 24 yıllık rejimine son verirken 8 Aralık’ta Suriye’yi terk etti. Babası gibi o da mal varlığını yurtdışında saklamaları için akrabalarını aktif olarak işe aldı.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın 2022 tarihli bir raporuna göre, bu servetin tam büyüklüğü bilinmemekle birlikte 1 milyar ila 12 milyar dolar arasında olabilir.
Esad ve akrabaları servetlerini tekeller ve yasadışı ticaret, özellikle de Captagon uyuşturucusu yoluyla elde etmiş, fonların bir kısmı uluslararası hukukun dışında kalan yargı bölgelerinde yeniden yatırıma dönüştürülmüş.
Öte yandan Esad servetine servet katarken 2011 yılında başlayan iç savaştan etkilenen Suriyeliler yoksulluk sınırının altında hayat mücadelesi veriyor.
AİLENİN EKONOMİSİNDEN ESMA ESAD SORUMLU
WSJ, diktatör rejiminin kilit kişileri arasında, JPMorgan bankasının eski bir çalışanı olarak ailenin finansal operasyonlarında aktif olarak yer alan eşi Esma Esad’ın öne çıktığını yazıyor.
Avukat Toby Kedman bir medya yorumunda, “İktidar ailesi mali suçlarda olduğu kadar kriminal şiddet konusunda da uzmandı” dedi.
ARJANTİN’DE ÇAY İŞLETMESİNE BİLE YATIRIM YAPTI
Esad ailesinin mal varlıklarının dondurulmasına yönelik girişimler birkaç yıl önce başladı. Özellikle 2019 yılında Paris’teki bir mahkeme, Beşar Esad’ın amcası Rıfat’ın kamu fonlarını aklayarak elde ettiği 90 milyon Avro değerindeki mal varlığını bloke etti. Ancak Dubai ya da Rusya gibi vergi cennetlerindeki varlıkların geri alınması daha zorlu bir süreç olarak görülüyor.
WSJ, Esad’ın varlıklarının on yıllardır birikmekte olduğunu belirtiyor. Danışmanlara ve araştırma kuruluşlarına göre aile gayrimenkullere, otellere ve hatta Arjantin’de bir çay işletmesine yatırım yaptı.
Birçok varlık paravan şirketler aracılığıyla kontrol edildiğinden izlerinin sürülmesi zorlaştı. Yaptırımlara ve uluslararası soruşturmalara rağmen, Esad ailesinin pek çok üyesine ulaşılamıyor ve tam olarak nerede oldukları bilinmiyor.