Avrupa Birliği, Brexit anlaşmasının Kuzey İrlanda protokolünü ve uluslararası hukuku ihlal ettiği gerekçesiyle İngiltere aleyhine yasal bir süreç başlattı.
Komisyon, İngiltere’nin Brexit sonrası çekilme anlaşmasındaki işbirliği eksikliklerini ele alırken, özellikle AB vatandaşları ve aile üyelerinin serbest dolaşım haklarını kullanmalarına dair sorunların hala çözüme kavuşturulmadığını belirtti.
Komisyonun şikayeti, Mayıs 2020’de İngiltere’yi, AB vatandaşları ve aile üyelerinin serbest dolaşım haklarını kısıtlamakla suçladığında gündeme gelmişti. O dönemde İngiltere’ye resmi bir şikâyet bildiren komisyon, Temmuz ayında yaptığı açıklamada “bazı noktaların hala ele alınmadığını” belirterek, özellikle AB vatandaşları ve aile üyelerinin serbest dolaşım haklarını kullanmalarına ilişkin konulara dikkat çekti.
STARMER’IN AB İLE YAKIN İLİŞKİLER KURMA ÇABALARINA DARBE
AB’nin yeni girişimi Starmer hükümetinin AB ile daha yakın ilişkiler kurma çabalarına büyük bir darbe oldu. Starmer, Brexit sonrası yeni anlaşmalar yapmayı ve bürokrasiyi azaltmayı hedefliyordu. Ancak AB’nin, İngiltere’nin yasa ve düzenlemelere uymasını istemesi, iki taraf arasındaki ilişkilerde yeni bir dönemin habercisi olabilir.
AB liderleriyle yapılacak resmi görüşmelerin başlamasıyla birlikte, ticaret anlaşmalarının yanı sıra balıkçılık ve gençlik hareketliliği gibi temel önceliklerin de masaya yatırılması bekleniyor.
YENİ HÜKÜMET NE İSTEMİŞTİ?
Yeni hükümet İngiltere’nin kendi ömrü boyunca tek pazara yeniden katılmayacağı konusunda defalarca ısrar etmiş olsa da, Boris Johnson’ın üzerinde anlaştığı anlaşmayı yeniden müzakere ederek ve özellikle savunma, güvenlik ve ticaret konularında daha yakın işbirliğini sürdürerek “Brexit’i işler hale getirme” sözü verilmişti.
The Times tarafından görülen ve ticaret anlaşmasını inceleyen Avrupalı müzakerecilere yönelik bir plan, AB liderlerinin İngiltere’nin Avrupa Adalet Divanı’nın yargı yetkisini kabul etmesini gelişmiş bir ticaret ilişkisi için kırmızı çizgi haline getirmeyi planladıklarını gösteriyor.
Belgede ayrıca İngiltere’nin balıkçılık ve gençlik hareketliliği konusunda vereceği tavizlerin de AB için temel öncelikler olarak belirlendiği bildiriliyor.
Belgenin, İngiltere ile AB arasında önümüzdeki yılın başlarında başlayacak resmi görüşmeler öncesinde, önümüzdeki hafta Avrupalı bakanlar konseyine sunulması bekleniyor.
ANLAŞMAZLIK NEREDEN ÇIKTI?
Brexit anlaşmasına göre, İngiltere AB’den ayrılırken Kuzey İrlanda’nın AB Gümrük Birliği’nde kalmaya devam etmesi kararlaştırılmıştı.
Ancak, AB Mart ayı sonundan itibaren İngiltere ve Kuzey İrlanda arasındaki gümrük kontrollerinin başlatılmasını talep etti.
İngiltere hükümeti ise 3 Mart’ta yaptığı açıklamada, Kuzey İrlanda ile olan ticaretinde, özellikle gıda ve kargo gönderimlerinde 1 Ekim’e kadar gümrük denetimi yapmayacağını bildirdi.
Bu gelişmenin ardından AB, İngiltere’yi Brexit anlaşmasını ve uluslararası hukuku ihlal etmekle suçladı.
İngiltere ise protokolü ihlal etmediğini savunarak karşılık verdi.