Rusya’nın Ukrayna üzerinden Avrupa’ya gaz sevkiyatını durdurmasının ardından, gözler Türkiye’ye çevrildi. Türkiye Today ekibi, eski BOTAŞ Genel Müdürü Gökhan Yıldırım ile bir röportaj yaparak konuya ilişkin bilgi verdi.
TÜRKAKIM ÜZERİNDEN 15 MİLYAR METREKÜP GAZ TAŞINMA OLASILIĞI GÜNDEMDE
Yıldırım, Türkiye Today’e yaptığı açıklamada, “Rus gazının Ukrayna üzerinden boru hattıyla taşınmasına ilişkin sözleşmenin süresinin dolması ve yenilenmemesi, TürkAkım üzerinden yıllık 15 milyar metreküp gaz taşınması olasılığını gündeme getirdi.” dedi.
ALTERNATİF GAZ TEDARİK SEÇENEKLERİ GELİŞTİRİLİYOR
Yıldırım açıklamasına şu sözlerle devam etti: ”Daha önce Ukrayna üzerinden taşınan gaz, Slovakya, Macaristan, Avusturya, Çek Cumhuriyeti ve hatta İtalya gibi ülkelere tedarik edildi. 2024’te bu anlaşmanın yenilenmeyeceği anlaşıldığında, Slovakya ve Macaristan dışındaki ülkeler, özellikle Almanya ve Batı ve Güney Avrupa’daki diğerleri, alternatif gaz tedarik seçenekleri geliştirmeye başladı. Macaristan TürkAkımı’na yönelirken, Hırvatistan Ukrayna transit anlaşmasını uzatmaya çalıştı. Ancak anlaşmanın yenilenememesi Hırvatistan’ı zor bir durumda bıraktı.”
TÜRKAKIM AVRUPA’YA RUS GAZI TAŞIYAN ‘TEK’ BORU HATTI
Rusya’nın doğal gazını Avrupa’ya aktif olarak taşıyan mevcut boru hattı güzergahları hakkında konuşan Yıldırım, “2025 yılına kadar TürkAkım, Türkiye üzerinden Avrupa’ya Rus doğal gazını taşıyan tek boru hattı güzergahı olmaya devam ediyor.” ifadesinde bulundu.
TürkAkım’ın ikinci hattıyla Rus gazının Balkanlar’a ve daha sonra Avrupa’ya geçişini sağlayabileceğini söyleyen Yıldırım, “Ayrıca, Türkiye’nin iç ihtiyaçlarına hizmet eden boru hattı şu anda tam kapasitede çalışmıyor. LNG terminalleri sayesinde Türkiye, TürkAkım’ın ikinci hattıyla daha fazla Rus gazının Balkanlar’a ve daha sonra Avrupa’ya geçişini sağlayabilir. Ancak, asıl soru şu: Bu senaryoda Rus gazını kim satın alacak?” şeklinde konuştu.
”RUS GAZI TÜRKİYE’YE ULAŞTIĞINDA MİLLİLEŞTİRİLMELİ”
”Bu nedenle, Rus gazı Türkiye’ye ulaştığında millileştirilmeli, diğer gaz kaynaklarıyla karıştırılmalı, İstanbul Enerji Borsası’nda (EPİAŞ) fiyatlandırılmalı ve ardından alıcılar tarafından ihraç edilmelidir. Yerel Karadeniz üretimine eşdeğer bir hacim, Avrupa’nın itirazları olmadan ihraç edilebilir” ifadelerini ekledi.
“Bu, sabır gerektiren, zorlu ve uzun vadeli bir süreçtir. Türkiye, bu süreçte özel sektörün dinamizmini kullanmalıdır” ifadelerini kullandı.
”TÜRKİYE, UKRAYNA ÜZERİNDEN RUS GAZ TEDARİĞİNİ DEĞİŞTİREMEZ”
Eski BOTAŞ Gaz Tedarik Dairesi Başkanı ve Enerji Uzmanı Ali Arif Aktürk, CNBC’ye yaptığı açıklamada, Türkiye’nin, teknik ve kapasite kısıtları nedeniyle Rusya’nın Ukrayna üzerinden durdurduğu doğalgaz arzını yerine koyamayacağını söyledi.
”TÜRKAKIM 2 TAM KAPASİTEYLE ÇALIŞIYOR”
Rus gazını Türkiye’ye ve Avrupa’ya taşıyan TürkAkım 2 boru hattının şu anda tam kapasite çalıştığını ve ilave hacimlere yer kalmadığını vurgulayan Aktürk, şöyle konuştu:
”TürkAkım 2 zaten maksimum kapasitede çalışıyor ve Türkiye’nin Ukrayna üzerinden daha önce iletilen hacimleri ikame etmesi teknik olarak imkansız.” dedi. Aktürk, Ukrayna transit rotalarına güvenen Orta Avrupa ülkelerinin, bu kesintiden en çok etkilenecek ülkeler olacağını vurguladı.
Akturk, CNBC-e’ye verdiği demeçte, “LNG teslimatları bir miktar rahatlama sağlasa da, altyapı kısıtlamaları nedeniyle daha önce Ukrayna boru hatlarıyla taşınan gazın ölçeğine ulaşamıyor” dedi. “Avrupa, Kasım ayına %95’lik yeraltı gaz depolama seviyeleriyle girdi, ancak bu, artan kış talebi nedeniyle zaten yaklaşık %80’e düştü” diye ekledi.