KAAN ZENGİNLİ’NİN HABERİ – ABD’de yaşanan kuş gribi sebebiyle yumurta tedarikinde yaşanan sıkıntılar fiyat artışlarını beraberinde getirdi. Market raflarında yumurta bulmak zorlaşırken, fiyatlarda yüzde 50’ye varan artışlar görüldü. Bu gelişmenin devamında Almanya’da da benzer bir durum yaşandı.
Avrupa’nın en büyük ekonomisi olan Almanya’da yumurta tedarikinde sıkıntı olacağı ifade edildi. 30’luk yumurta yüzde 50 zamla 6 avroya çıkarken, tereyağı da yüzde 50 zamla 3,5 avroyu gördü. Peynir ürünlerinde ise yüzde 30 civarında artış olduğu ifade ediliyor. DEU-Eiervertriebsgesellschaft adlı yumurta dağıtım şirketinin haftalık piyasa raporuna göre, ocak ayının başında zayıf seyreden yumurta talebi, kısa sürede hızla arttı. Şirketten yapılan son açıklamada “Siparişler yoğun şekilde artış gösterdi. Artık stok fazlası diye bir şey söz konusu değil. Fiyatlardaki hızlı artış durdurulamaz gibi görünüyor. İnanılmaz ama gerçek” ifadeleri yer aldı.
“TEDARİK PROBLEMİMİZ VAR”
Raporda, artık yumurtanın fiyatından çok bulunabilirliğinin sorun hâline geldiği belirtilerek “Ne parayla ne de hatırla, yumurta bulmak mümkün değil” denildi. Sektör temsilcileri, ABD’de kuş gribi salgınının yumurta krizine neden olduğu yönündeki iddiaları ise reddetti. Great Value Group adlı market araştırma şirketinin CEO’su Sven Reuter “ABD ve Almanya yumurta piyasaları arasında güçlü bir bağlantı yok. Krizin kaynağı tamamen iç piyasa dinamikleri” dedi. Sektör temsilcileri şimdilik yumurta fiyatlarında bir artışın olmadığını savunsa da önümüzdeki dönemlerde fiyatların yukarı yönlü seyredeceğini açıkladı.
TEREYAĞI KRİZİ BAŞLADI
Avrupa genelinde bir diğer gelişme ise tereyağında yaşandı. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, AB ülkelerinde tereyağı fiyatları şubatta yıllık ortalama yüzde 30 arttı. Avrupa’nın en kalabalık nüfusuna sahip Almanya’da da Federal İstatistik Ofisi (Destatis) verilerine göre ocak ayında tereyağının üretici fiyatı yıllık bazda yüzde 39,8 düzeyinde artış gösterdi. Kıtada tüketiciler tereyağı için tarihin en yüksek fiyatını öderken, süpermarketler indirimli tereyağı için promosyon düzenlemeye başladı. Süpermarketler, panik alımlarını önlemek için her müşteri için en fazla 4 paket tereyağı (her paket 250 gram) limiti koyuyor. Bunun yanında bazı süpermarketlerde ise tereyağı, havyar gibi lüks ürünlerle birlikte özel güvenlikli raflarda saklanıyor. Almanya’nın komşusu Polonya’da ise tereyağı fiyatları siyasetin gündeminde yer aldı. Ülkede tereyağı lüks bir ürün hâline gelirken, hükûmet acil tedbirlere başvurdu.
AB, PESTİSİT HEDEFİNİ RAFA KALDIRDI
Avrupa Birliği’nde (AB) dikat çeken bir gelişme daha yaşandı. Daha önce pestisit (zirai ilaç kalıntısı) sebebiyle Avrupa’ya giden birçok Türk tarım ürünü geri çevriliyordu. Ancak AB Tarım Komiseri Christophe Hansen, dün yaptığı açıklamada pestisit hedeflerinin şimdilik rafa kaldırıldığını duyurdu. Hansen “Pestisitten ziyade ticarete ihtiyacımız var. 2030 yılına kadar koyduğumuz düşük pestisit hedefimizi şimdilik askıya alıyoruz” ifadelerini kullandı.
BALKANLARDA MARKET BOYKOTU
Market fiyatları ve hükûmetlerin ekonomi politikaları Balkanlarda ise eleştirilere sebep oldu. Ocak ayında Hırvatistan’da başlayan market boykotu son olarak Romanya’ya ulaştı. Bulgaristan’da benzer eylemler var. Tüketiciler market fiyatlarının fahiş arttığını ve devletin müdahale etmesi gerektiğini savunup geçinemediklerini ifade ediyorlar. Hırvatistan’da market zincirlerinde yapılan alışverişler geçen hafta cuma günü yapılan boykot sonrasında yüzde 44’lük düşüş gösterdi.