KAAN ZENGİNLİ’NİN HABERİ – Türkiye’de en fazla tüketilen tarım ürünleri arasında ilk 5’te yer alan patates, bu yıl plansız tarıma kurban gitti. Tüketiciler açısından fiyatlar dengeli seyrederken, üreticiler âdeta kan ağlıyor. Patatesin 2022-2023 yıllarında fiyatları fahiş şekilde artınca, çiftçiler ‘para kazanabileceklerini düşünerek’ patates dikimini artırdı. Bunun üzerine patateste arz fazlası yaşandı. Ülkemizde yıllık 5 milyon ton patates tüketilirken, yeni mahsul ve stoklarla birlikte toplam arz 6,5 milyonu buldu. Bu da toplam tüketimin 1,5 milyon fazlası demek… Hâl böyle olunca market ve pazarlarda patates fiyatı dengelendi. Geçen yıla göre fahiş artışlar yaşanmadı. Ürün bulma sorunu rotadan kalktı. Ancak üretim fazlası nedeniyle patates tarlada para etmedi. Bugün Afyon ve Nevşehir’de patatesin kilosu 2,5 liraya kadar düştü. Üreticiler maliyetleri karşılamadığı gerekçesiyle isyan etmeye başladı.
1,5 MİLYON TON ARZ FAZLASI VAR
Patates üretim rakamlarıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Nevşehir Ziraat Odası Başkanı Kahraman Kaya “Kapadokya bölgesindeki 1.321 doğal soğuk hava deposunda yaklaşık 2 milyon 100 bin ton patates bulunmakta. 2024 yılında Türkiye genelinde 1 milyon 600 bin hektar alanda, 6 milyon 500 bin ton patates üretimi yapıldı. Türkiye’nin yıllık patates tüketimi yaklaşık 5 milyon ton civarında. 2024 yılında da 1 milyon 500 bin ton fazla üretilen patates mevcut” dedi. Başkan Kaya, şu anda yoğunluklu olarak Ukrayna, Makedonya, Gürcistan, Azerbaycan ve Irak’a patates ihracatının yapıldığını söyledi. İhracatın artırılması gerektiğini söyleyen Kaya, bu konuda kolaylık beklediklerini kaydetti. Çiftçilere elinde kalan ürünlerin satışı konusunda yardımcı olunmasını isteyen Kaya “Aksi durumda çiftçi 6-7 liraya ürettiği patatesi elden çıkarmak için çok ucuza satmak ve zarar etmek zorunda kalacak. Özellikle ihraç edilen ülkelerdeki gümrük vergileri nedeniyle patates ihracatı çok az oluyor” dedi.
TARLADA 2,5 MARKETTE 12,5 LİRA
Afyon ve Nevşehir’de üretim yapan çiftçiler tarla ve market fiyatları arasındaki farkın fazla olduğunu ifade ediyor. Çiftçi Mehmet Eren “Ülkemizin patates ihtiyacı olduğunu biliyorduk ve bol bol ektik. Rekoltemiz iyi seviyede. Ancak bugün alıcıların verdiği fiyat maliyetimizi karşılamıyor. Patatesin maliyeti 5-6 lira civarında, bunun üstüne satmamız lazım ki para kazanalım. Ama bize 2,5-3 lira fiyat veriliyor” dedi. Patatesin marketlerde 10-14 lira arasında satıldığını söyleyen Eren “Tarladan 2,5 lira, markette 12,5 lira. Aradaki bu fark çok fazla. Madem bizden 2,5 liraya alıyor, o zaman 8 liraya satsın. Hem biz kazanmıyoruz hem vatandaş pahalı yiyor” dedi.