YILMAZ BİLGEN’İN HABERİ – Rusya-Ukrayna savaşında üç yıl geride kaldı. 24 Şubat 2022’den başlayan savaşta iki taraf da çok ağır kayıplar verdi. Batı’ya güvenerek Rusya’yı karşısına alan Ukrayna, ordusunun yarısını kaybetti. En az 50 bin Ukrayna askerî cephede öldü, 400 bine yakını da yaralandı. 8 milyona yakın kişi Avrupa’ya göçtü. 11 milyon Ukraynalı evinden yurdundan edildi. Rusya’nın ilhak ettiği Donetsk, Zaporijya ve Herson bölgelerini geri alma girişimi ise başarısız oldu. Ukrayna bununla da kalmayıp topraklarının beşte birini kaybetti.
80 bin civarında askerinden olan Rusya ise ağır kayıplar verse de günün sonunca kazançlı taraf çıktı. Vladimir Putin, ABD’yi masaya oturttu. Avrupa’yı saf dışı bırakan ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna’nın yer altı zenginlerine çöreklenmek istediğini söylemekten çekinmedi. Üç yılın sonunda yıkılmış bir ülke, dağılmış bir ordu ve milyarlarca dolar borçla baş başa kalan eski komedyen Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, halkını tecrübesizliğine kurban edildiği savaştan çıkış yolları arıyor.
TESLİM OLACAK
Uzmanlara göre çoktan iş işten geçti. Ukrayna bir tür “Sykes-Picot”yu yaşıyor. Rus uzmanı Tuğrul Çamaş’a göre, Zelenskiy bir proje figür. Ukrayna açık bir biçimde kurban seçildi ve öne sürüldü. Ukrayna’nın savaş gücü yok. Teslim olacaklar ve sunulan haritayı kabul edecekler. Trump vadettiği gibi Putin’le anlaştı. Bu mutabakat hayata geçirildiğinde Ukrayna yönetimi topraklarının yüzde 20’sini kaybetmiş olacak. Üstüne üstlük 500 milyar dolar gibi bir borç, ABD tarafından Ukrayna hanesine yazıldı. Trump alacağına karşılık madenleri istiyor.
KUTLAMA HAZIRLIĞI
Moskova’da bulunan Rusya araştırmacısı Ümit Nazmi Hazır ise Rusya’nın geleneksel 9 Mayıs Zafer Bayramına farklı bir biçimde hazırlandığını söyledi. Trump’ın ateşkes için 20 Nisan’ı önerdiğini kaydeden Hazır, “ABD ve Rusya çok açık bir biçimde Ukrayna’yı paylaşıyor. Washington, hem Rusya hem de Ukrayna tarafına ciddi anlamda baskı yapıyor. Trump yönetimi Avrupa’yı saf dışına itti. Ordusu olmayan Avrupa bloku oyun dışı kaldı. Münih Zirvesi’nde açık bir biçimde Ukrayna’nın yeraltı zenginlikleri istendi. Trump anlaşmanın metne dökülmesi konusunda aceleci. Dışişleri Bakanı Lavrov ve Özel Temsilcisi Uşakov, Suudi Arabistan’da (bugün) Amerikan muhatapları ile görüşecek. Ukrayna’nın en zengin yeraltı kaynakları Donbas bölgesindeydi. Yaşananlar bir anlamda “Ukrayna’nın Skys Picot”u gibi. Önümüzdeki günlerde çok daha çetin bir paylaşım ve pazarlık maratonu izleyeceğiz” dedi.
Pekiyi bundan sonra ne olur? Ukrayna’yı Rusya’ya karşı kullanması için silaha boğan Avrupa vaz geçer mi? Tuğrul Çamaş’a göre; “Her şey burada böyle bitmeyecek. Bu iş Avrupa için bir güvenlik meselesi. Ukrayna yeni bir dondurulmuş çatışma sahası olarak varlığını sürdürecek. Tıpkı Karabağ, Prednestoriya, Osetya gibi.”
PUTİN ODESA’DAN VAZGEÇTİ
Biden yönetiminin bu savaşı Rusya’yı istikrarsızlaştırma stratejisiyle çıkardığını ve sürdürdüğünü belirten Çamaş şu değerlendirmelerde bulundu: Ama savaş, daha çok İngiltere eliyle yürütüldü. Putin-Trump görüşmesinde bir pazarlık masası kuruldu. Putin bazı şeylerden vazgeçti. Bu noktada İsrail-Ortadoğu denklemi önemliydi. Suriye’de yaşanan değişim, Gazze, Lübnan, Akdeniz ve Batı Şeria, Ukrayna’dan bağımsız düşünülmemeli. Rusya gelinen noktada Odesa’dan vazgeçecek ve Ukrayna’yı deniz bağlantısı olmayan kuşatılmış ülke hedefini ertelemiş olacak. Zelenskiy’i içeriden devirecek bütün araçları seferber edecek. Kendisine yakın bir iktidar yapısı kurmaya çalışacak. Her ne kadar Rusya tedirginliği Avrupa’da devam etse de bu denli dışa bağımlı bir Ukrayna bu şekli ile daha fazla ayakta kalamaz.
OYUNA GELMEDİK
ABD-Batı ittifakının Türkiye’yi de içerisine alan bir abluka politikası yürüttüğünü söyleyen Çamaş “Ukrayna ile seçilen bir diğer piyon ülke Yunanistan idi. Yunan adalarına onca silahın yığılma nedeni tıpkı Ukrayna gibi Yunanistan’ı da Türkiye ile bir savaşa sokmaktı. Bu politik tutum İran, Asya ve daha başka coğrafyalarda farklı ülkeleri de kapsayan bir stratejiydi. PKK’ya verilen binlerce tonluk silah ve mühimmat da aynı planın parçasıydı. Dışarıda kalın bir duvar örerek içerideki iktidar değiştirme aparatlarına daha güçlü güven vermek ve istedikleri siyasi sistemi inşa etmek ana hedefleriydi. Ukrayna tuzağa düştü. Türkiye oyunu gördü ve izlediği özgün politika ile bu oyunun parçası olmadı. ABD seçimlerinin de ciddi pay sahibi olduğu süreçte bir devir kapandı ve o döneme ait siyaset biçimi de çöktü” dedi.